Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

De gemeente beheert de openbare ruimte waarin veel activiteiten plaatsvinden. Wonen, werken en recreëren bijvoorbeeld. Voor die activiteiten zijn kapitaalgoederen als wegen, riolering, kunstwerken, groen, verlichting en gebouwen nodig. Zowel de kwaliteit van de kapitaalgoederen als het onderhoud ervan zijn bepalend voor het voorzieningenniveau en de jaarlijkse lasten.
Dit onderdeel van de jaarrekening geeft aan voor welk ambitieniveau de gemeente heeft gekozen. Inclusief de financiële consequenties daarvan. Het door de raad gewenste onderhoudsniveau is van invloed op de lasten.
Het beleid op de kapitaalgoederen wordt vastgesteld met beleidsnota’s. Deze nota’s bieden de mogelijkheid om algemene beleidslijnen vast te stellen. Zowel voor inhoudelijke kaders (visie van de raad op de kwaliteit van de kapitaalgoederen) als voor procedurele kaders (afspraken tussen raad en college over besluitvorming en informatievoorziening).

Het gemeentelijk beleid voor het onderhoud van kapitaalgoederen is onder andere opgenomen in:

• het beheerplan Vastgoed 2021-2024 (vastgesteld in 2021);
• het onderhoudsbeleid Vastgoed 2021-2030 (vastgesteld in 2021);
• het Vastgoedbeleid 2021-2028 (vastgesteld in 2021);
• het Water- en rioleringsprogramma 2024-2028 (vastgesteld in 2024);
• het Beleidsplan onderhoud wegen 2015-2025 (vastgesteld in 2014) en het Onderhoudsplan Wegen 2021 t/m 2025 (vastgesteld in 2021);
• de notitie Uitgangspunten onderhoud openbare verlichting 2015 -2025 (vastgesteld in 2014);
• het Beheerplan onderhoud bruggen 2022-2026 (vastgesteld in 2021);
• het Beheerplan onderhoud binnenhaven 2022-2026 (vastgesteld in 2021);
• het Groenbeleidsplan 2021-2025 (vastgesteld in 2021);
• het Groenbeheerplan 2023-2026 (vastgesteld in 2024) en
• het Uitvoeringsbeleid speel- en sportruimte Sliedrecht (vastgesteld in 2016).

Op basis van beheerplannen ramen we jaarlijks budgetten voor het onderhoud dat we in het begrotingsjaar moeten uitvoeren. Het uitgangspunt is dat we voldoende reserveren (stortingen in onderhoudsvoorzieningen) of dat we investeringsbesluiten nemen voor het uitvoeren van toekomstig onderhoud.

Hieronder gaan we verder in op de beleidsvelden openbaar groen en speelvoorzieningen, riolering, waterbeheer, wegen, bruggen, openbare verlichting, gebouwen, binnenhaven, aanlegsteiger waterbus en reserveringen voor onderhoud.

Zoals in het vastgestelde groenbeleidsplan is opgenomen hebben we ook in 2024 extra aandacht gegeven aan klimaatadaptatie en biodiversiteit. Ook namen we maatregelen om invasieve exoten te voorkomen of te beheersen. In dat kader werken we inmiddels met het groenbeheerplan, waarin die doelstellingen geborgd zijn. Kansrijke plekken voor natuur zijn in 2024 in kaart gebracht en enkele plekken zijn al ingepland. De afgelopen jaren is het aantal bomen in de openbare ruimte hoger geworden.  We proberen die hoeveelheid te handhaven of te vergroten met vooral voldoende grote bomen. Vanwege de leeftijd van veel bomen en de klimatologische omstandigheden hebben we in 2024 alle gemeentelijke bomen op veiligheid gecontroleerd. Normaal controleren we eenderde van de bomen per jaar. Dat leidt tot meer boomverzorging in 2025 en vervolgens een gezonder en veiliger bomenbestand. Bij (her-)inrichting en renovatie sturen we op een maximale oppervlakte aan groen met aandacht voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. Bij wijkrenovaties is waar mogelijk wateropvang gerealiseerd in het groen. In de Staatsliedenbuurt zijn twee wadi’s aangelegd. 

In 2024 liepen het onderhoud en de herinrichting van het groen mee in onder andere de volgende projecten:

• Elzenhof-west. Daar vinden begin 2025 de laatste plantwerkzaamheden plaats. 
• Het project Overlaat-Stormrand en omgeving. 
• Het project gefaseerde uitvoering Vogelbuurt is nog in volle gang. In het project worden diverse boombesparende maatregelen getroffen en wordt de ondergrondse groeiruimte voor diverse bomen vergroot, zodat ze groter en ouder kunnen worden. 
• De voorbereiding  van het project Jacob Catsstraat-zuid en omgeving is in een ver gevorderd stadium. Middels een boomeffectanalyse bepalen we nu welke bomen gehandhaafd worden en welke we vervangen. 

Met de inrichting van de speelplaats aan het Achterom in 2023 zijn de speelplaatsen in Sliedrecht, per buurt opgepakt volgens het Uitvoeringsbeleid speel- en sportruimte gemeente Sliedrecht en de motie "kwalitatief goede bovenwijkse sport- en speelvoorzieningen voor Sliedrechtse jongeren". De speelplekken zijn verbeterd en aangepast op basis van de onderhoudsstaat, vervangingsbehoefte en is er uitvoering gegeven aan de motie. Zo zijn o.a. de verlichting van een voetbalkooi verbeterd, trapveldje Reinenweer en Groeneweer opgeknapt en de Voetbalkooi P.C. Hooftlaan verbeterd Ook is het project "Het Zwanenmeer" afgerond met de laatste speelvoorziening. Op deze wijze is er uitwerking gegeven aan en een vertaalslag gemaakt naar de visie: "Sliedrecht daagt haar inwoners van jong tot oud uit om in de hele openbare ruimte te spelen, te sporten, te recreëren en elkaar te ontmoeten. Wij faciliteren dit door informele speelruimte dicht bij huis en speel-, sport- en ontmoetingslocaties te verbinden in een structuur van wijk overstijgende plekken, centrale plekken in de buurten en steunplekken dichter bij huis. De speelplekken zijn opgeknapt waarna nu het reguliere beheer en onderhoud volstaat. Hiervoor is een structureel onderhoudsbudget beschikbaar. 

In 2024 is het nieuw opgesteld Water- en rioleringsprogramma gepresenteerd aan de gemeenteraad en vastgesteld door het college. In dit plan is beschreven hoe de gemeente Sliedrecht invulling geeft aan de zorgplichten voor afval-, hemel- en grondwater. Daarnaast is in dit programma onder andere vastgelegd welke doelen we nastreven, welke kaders we toepassen, welke maatregelen we gaan nemen en hoe we deze bekostigen.         

In 2024 is ten aanzien van riolering gewerkt aan de volgende, integraal afgestemde, projecten:
•   Rioolvervanging Elzenhof.
•   Realiseren hemelwaterafvoerstelsel Stormrand en omgeving.
•   Reconstructie riolering Nijverwaard fase 1.
•   Voorbereiding rioolreconstructie Nijverwaard fase 2
•   Gefaseerde rioolvervanging in Vogelbuurt Zuid.
•   Voorbereiding hemelwaterriool in de Jacob Catsstraat en omgeving.
 •   Voorbereiding vervangen riolering in de P.A. de Genestetstraat en omgeving.

Naast de projectmatige activiteiten hebben in 2024 ook reguliere onderhoudswerkzaamheden en inspecties plaatsgevonden. Zo is de gemengde riolering in de Blankenstraat en de Marisstraat gerelined, de riolering vervangen in de IJsvogel en is de besturing van de drukriolering langs een deel van de Rivierdijk vervangen.
Ook is in 2024 gestart met het verminderen van de waterhinder in Baanhoek West door kolken te realiseren.
Om de onderhoudsstaat van het riool vast te stellen zijn er inspecties uitgevoerd, onder andere in De Hoven en De Wiel. Tevens is er klein onderhoud uitgevoerd aan het gemaal Dorlandsweer, de hemelwaterriolering in de Deltalaan en de hemelwaterriolering in de Goeman Borgesiusweg-west.

Sinds 1 januari 2015 is 75% van de watergangen in beheer en eigendom overgegaan op Waterschap Rivierenland. Deze watergangen hebben conform de keur en legger van Waterschap Rivierenland een A-status gekregen.
De gemeente Sliedrecht is verantwoordelijk voor het onderhoud van zowel de eigen watergangen als die van Waterschap Rivierenland. Voor het onderhoud van watergangen met een A-status ontvangt de gemeente jaarlijks een vergoeding die overeenkomt met de kosten van het onderhoud. 
Wat betreft het krozen zijn volgens afspraak de kosten gedeeld tussen het Waterschap Rivierenland en de gemeente Sliedrecht. Ook voor het onderhoud van duikers heeft de gemeente Sliedrecht een vergoeding ontvangen.

Eind 2014 is het Beleidsplan Onderhoud Wegen 2015-2025 vastgesteld. De belangrijkste
uitgangspunten daarbij zijn:

•    Het voorkomen van kapitaalsvernietiging.
•    Het voorkomen van te grote hoogteverschillen met betrekking tot toegankelijkheidseisen;
•    Het voorkomen van schadebeelden waarbij het risico van schadeclaims van toepassing is.

In 2021 heeft de gemeenteraad het Onderhoudsplan Wegen 2021 t/m 2025 vastgesteld. In dat plan zijn het onderhoudsniveau, de kosten en de planning opgenomen. Het klein en regulier onderhoud aan elementenverharding en asfalt loopt zoveel mogelijk via onderhoudscontracten die meerjarig aanbesteed worden. In 2024 is het raamcontract asfalt afgesloten voor de periode van mei 2024 t/m 2026. 

Voor groot onderhoud en vernieuwing wegen vonden in 2024 de volgende, integraal afgestemde, projectmatige activiteiten plaats:

•    De uitvoering van Elzenhof-west.
•    De uitvoering van Overlaat-Stormrand en omgeving.
•    Gestart met de gefaseerde uitvoering van de Vogelbuurt.
•    De voorbereiding van de Jacob Catsstraat-zuid en omgeving.
•    De voorbereiding van de P.A. de Genestetstraat-oost.

Als gevolg van nieuwe inzichten en ontwikkelingen hebben we aanpassingen doorgevoerd. Ten opzichte van de geplande projecten uit de begroting 2024 leidde dit tot de volgende wijzigingen:

•    De uitvoering van Jacob Catsstraat-zuid en omgeving in 2025.
•    De voorbereiding van de Parallelweg langs Nijverwaard in 2025.
•    De uitvoering van de P.A. de Genestetstraat-oost in 2025.

Naast de projectmatige activiteiten hebben ook reguliere onderhoudswerkzaamheden plaatsgevonden. Onder andere aan het fietspad op de Thorbeckelaan-oost, het asfalt van de Deltalaan-oost en Thorbeckelaan-west. Tevens vonden er herstraatwerkzaamheden plaats in de Frans Halsstraat, Hobbemastraat, IJsvogel en Goeman Borgesiusweg.

Eind 2021 heeft de gemeenteraad het Beheer- en Onderhoudsplan bruggen 2022-2026 voor het vervangen en onderhouden van het bruggenareaal binnen de gemeente vastgesteld. 
Als kader voor de staat van de bruggen wordt onderhoudsniveau 3 (redelijk) gehanteerd. Dit wordt bepaald aan de hand van de indicatoren Veiligheid, Functionaliteit/Beschikbaarheid, Duurzaamheid en Toonbaarheid. 

Het groot onderhoud vindt planmatig plaats en is gericht op het tijdig structureel verbeteren van de brug om de beoogde levensduur te behalen. Voor de dekking van de kosten van groot onderhoud beschikken we over een voorziening onderhoud bruggen. Daarnaast is in de planperiode 2022-2026 de vervanging van een negental bruggen voorzien. Tegelijkertijd met de vaststelling van het beheer- en onderhoudsplan heeft de gemeenteraad hiervoor een investeringskrediet beschikbaar gesteld. 
De verwachting is dat aan het eind van 2025 de vervanging van de negen bruggen is afgerond.

In 2024 is groot onderhoud uitgevoerd bij de volgende bruggen:
•    Weresteijn, een tweetal bruggen;
•    Middenveer.

In 2024 zijn de volgende bruggen vervangen:
•    Krommestoep, een tweetal bruggen; 
•    P.A. de Genestetstraat 31; 
•    't Orleans, een tweetal bruggen.

In 2024 is de werkvoorbereiding voor de vervanging van de volgende bruggen voortgezet, in 2025 volgen de vervangingswerkzaamheden:
•    Gildersweer ;
•    Molshoefweer; 
•    Het Groenevelt;
•    Smalweer.

Het beheer en onderhoud van de openbare verlichting hebben we ondergebracht bij de gemeente Dordrecht. In 2014 zijn hiervoor uitgangspunten voor onderhoud openbare verlichting 2015-2025 vastgesteld. In 2024 is de voorbereiding van de nieuwe beleidskaders opgestart. De nieuwe beleidskaders bieden we in 2025 ter vaststelling aan. 

Aan het speerpunt om energiezuinige ledverlichting toe te passen, is in 2024 wederom een grote slag geslagen. Hierdoor is inmiddels 69% van de verlichtingsarmaturen in led uitgevoerd.
Er waren 345 lampstoringen van de openbare verlichting in 2024, een toename van 135 ten opzichte van 2023. Dit houdt verband met het einde van de technische levensduur van een grote groep (conventionele) lampen, waarbij er in het laatste jaar altijd sprake is van een hoger uitvalpercentage. De conventionele lampen zijn eind vorig jaar vervangen. 
Het aantal kabelstoringen van Stedin kwam uit op 78, hetgeen vergelijkbaar is met het voorgaande jaar.
De storingen zien we terug in het gestegen aantal Fixi-meldingen (486 stuks) voor openbare verlichting. Er zijn daarbij in 2024 relatief minder dubbele meldingen gemaakt  omdat inwoners in Fixi controleren of de melding al is gemaakt. Met het doen van een Fixi-melding helpen inwoners ons om storingen sneller op te lossen.

Jaarlijks actualiseren we de afspraken met team Openbare Verlichting. Daarbij stemden we ook in 2024 de vervangingsplannen van de openbare verlichting integraal af op de uitvoering van projecten in de openbare ruimte.

We beheren onze gebouwen vanuit het Vastgoedbeleid 2021-2028, het Onderhoudsbeleid Vastgoed 2021-2030 en het Beheerplan onderhoud Vastgoed 2021-2024. Deze beleidsdocumenten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en door de raad in 2021 vastgesteld.

Het Vastgoedbeleid 2021-2028 geeft niet alleen inzicht in de totale vastgoedportefeuille en de organisatie rondom het vastgoedbeheer. Het beleid vormt ook het afwegingskader voor eigendom of afstoten van vastgoed.

Sinds 2020 zetten we vol in op een nieuwe vorm van beheer, die zich voor wat betreft het onderhoud kenmerkt door 'preventie' in plaats van 'curatie'. 

In het Beheerplan onderhoud Vastgoed  staat een onderbouwing van de onderhoudsbudgetten voor gebouwen in de begroting van Sliedrecht. Het plan geeft inzicht in het (bouw)technisch onderhoud van het gemeentelijk vastgoed en de daarvoor benodigde middelen. Voor de financiële verantwoording gaan we uit van een doorkijk op basis van de meerjarenonderhoudsplanningen met een looptijd van 20 jaar die in 2020 zijn opgesteld (tot 2040).  In 2024 is gestart met de actualisatie van het Beheerplan Vastgoed 2021-2024 naar 2025-2028. 

In 2024 is daarnaast de accommodatievisie vastgesteld. Deze visie geeft inzicht in de huidige en toekomstige maatschappelijke opgaven en biedt handvatten om besluiten te nemen over welke activiteiten de gemeente in de toekomst wil huisvesten en welk vastgoed daarvoor nodig is. 

Panden in kernportefeuille

Panden in de niet-kernportefeuille

In 2021 is het beheer- en onderhoudsplan binnenhaven 2022-2026 vastgesteld. In het beheerplan is het uitgangspunt opgenomen dat we  het dieptepeil in de haven op een aanvaardbaar niveau houden zodat de scheepvaart ongehinderd naar binnen en buiten kan varen. Eens in de tien jaar worden hiervoor ondiepe plaatsen uitgebaggerd. Om tijdig ondiepe plaatsen en knelpunten te signaleren vinden om de vijf jaar peilingen plaats. Op basis hiervan zijn in 2024 peilingen uitgevoerd. Daaruit blijkt dat de diepte niet meer overeenkomt met de  vastgestelde uitgangspunten.  De resultaten worden gebruikt voor de geplande baggerwerkzaamheden in 2025.

Het vervoer met de Waterbus is geregeld in een contract tussen de Provincie en de vervoerder. De gemeente Sliedrecht betaalt hiervoor jaarlijks een bijdrage aan Servicegemeente Dordrecht. Het haltebeheer gebeurt op basis van de gezamenlijke haltevisie Drechtsteden uit 2019. Richtinggevend hierin zijn vindbaarheid, herkenbaarheid en bereikbaarheid van de Waterbus. Om dit te bewerkstelligen is een upgrade qua uitstraling gepland. Daarnaast is het Ponton van de Waterbus in Sliedrecht geïnspecteerd en daaruit bleek dat er groot onderhoud nodig is in 2026/2027. Constructieve aanpassingen die nodig zijn voor het varen met de nieuwe boten zijn voor rekening van de vervoerder. De benodigde financiële middelen hiervoor waren dan ook opgenomen in het raadsvoorstel over het Verkeers- en Mobiliteitsplan Sliedrecht 2035 dat in september 2024 is vastgesteld. In november 2024 kregen we vanuit de regio het bericht dat de aanbesteding waterbuspontons niet gegund is omdat de inschrijving te hoog uit kwam doordat de aannemers  de werkzaamheden als risicovol kwalificeerden. De aanbestedende dienst evalueert de huidige aanvraag, waarna een nieuwe aanbesteding wordt opgestart. De betrokken gemeenten worden op de hoogte gehouden van de voortgang. 

In het hoofdstuk 'Jaarrekening' geven we de omvang van de verschillende voorzieningen op 31 december 2024 aan. In 2024 deden we de volgende stortingen in de diverse onderhoudsvoorzieningen: