Programma 1 - Samenleving

Onze visie

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Onze visie

In Sliedrecht is de samenleving veilig en inclusief en zijn er sterke verbindingen. Iedereen doet mee naar vermogen en niemand valt tussen wal en schip. Tegelijkertijd wordt de samenleving uitgedaagd door signalen van verharding en afnemende tolerantie.

Inleiding

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Inleiding

Het sociaal domein staat onder toenemende druk. Financiële middelen nemen af, terwijl maatschappelijke uitdagingen blijven groeien. Steeds meer inwoners hebben moeite om financieel rond te komen, de effecten van de dubbele vergrijzing worden zichtbaar in de zorg en op de arbeidsmarkt, en het aantal vluchtelingen dat tijdelijk of langdurig in Sliedrecht verblijft neemt toe. Het wordt steeds lastiger om de groeiende zorgvraag op te vangen. Deze ontwikkelingen vragen om extra maatregelen om binnen de financiële kaders te blijven werken aan een veilige, veerkrachtige en inclusieve samenleving.

Naast maatschappelijke en financiële ontwikkelingen komen er beleidsmatig ook veel landelijke programma’s vanuit het Rijk op ons af, zoals de Hervormingsagenda Jeugd, het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming, het Integraal Zorgakkoord, Aanvullend Zorg- en WelzijnsAkkoord, het Gezond Actief Leven Akkoord, de doordecentralisatie Beschermd Wonen etc. Het laten slagen van deze programma’s vergt een basis van een goed werkende toegang en een passend ondersteuningsaanbod vanuit het Bonkelaarhuis; dichtbij de inwoners, integraal en met het juiste mandaat. Vroegtijdig signaleren en preventieve inzet, aansluitend op de principes van positieve gezondheid en 'normaliseren', blijven hierbij van belang om grotere problemen te voorkomen. We willen dat er voor iedere inwoner die ondersteuning nodig heeft, passende ondersteuning beschikbaar blijft. 

Normaliseren en het versterken van informele hulpstructuren zijn leidende principes. Niet elk probleem vraagt om een maatwerkvoorziening; oplossingen kunnen ook gevonden worden in het netwerk van de inwoner. We werken hierin lokaal én regionaal samen met partners en gemeentelijke regelingen (GR Sociaal en GR DG&J). Samen staan we voor het betaalbaar en toegankelijk houden van kwalitatief goede zorg en ondersteuning, nu en in de toekomst. 
 
Willen we de zorg aan de kwetsbaarste inwoners, in tijden van schaarse middelen en menskracht, blijven geven, dan vraagt dit iets van de maatschappij én van zorg- en welzijnsorganisaties. Van de maatschappij verwachten we (meer) gepast gebruik van de zorg. Denk hierbij aan het voorkomen van zorg (moet ik deze vraag aan de zorg stellen?), het versterken van zelfzorg (wat kan ik zelf doen?) en de actieve inzet van burgers en ervaringsdeskundigen (wat kan ik doen om de anderen te helpen?). Maar de maatschappij mag ook iets verwachten van ons, namelijk dat we zorg en welzijn zo organiseren dat deze voor iedereen die dat nodig heeft toegankelijk zijn.

Een laagdrempelige toegang met passende ondersteuning vanuit het Bonkelaarhuis blijven realiseren kan alleen maar in relatie met een stevige sociale infrastructuur. Logische ontmoetingsplekken en  sociale, culturele en sportvoorzieningen zijn van belang, zodat inwoners anderen kunnen ontmoeten, mee kunnen doen en talenten kunnen ontwikkelen. Om deze preventieve structuur te verstevigen werken we actief samen met verschillende maatschappelijke partners op het gebied van sport en preventie. De inzet van cultuureducatie met kwaliteit de verbindingen tussen het onderwijs en culturele organisaties willen we blijven verstevigen, zodat de kinderen nog meer in aanraking met cultuur komen. Cultuur stimuleert immers niet alleen de ontwikkeling van talent en creatief denkvermogen, maar het verbindt groepen en generaties en betrekt mensen bij de samenleving.

De grootste uitdaging waar we voor blijven staan is het vergroten van de veerkracht van onze inwoners. Hierbij blijven we onverminderd inzetten op versterken van het ‘normale leven’, door middel van het verstevigen van de onderlinge verbondenheid in buurten en wijken. Zo willen we de informele (hulp) structuren verstevigen. Hiermee willen we realiseren dat de context waarin het normaal is dat mensen elkaar helpen wordt verstevigd.  Daarnaast blijven we inzetten op het voorkomen van ‘problematiseren’ van alledaagse problemen (de oplossing van een probleem hoeft niet altijd een maatwerkvoorziening te zijn) en kan ook buiten de voorzieningen van de gemeente gevonden worden, bijvoorbeeld in het netwerk van de inwoner. Daarnaast wordt in 2026 wordt gestart met de implementatie van de aangescherpte verordening jeugdhulp.

Daarnaast zetten we stevig en meer in samenhang in op preventie, gezonde leefstijl en een gezonde, inclusieve sociale en fysieke leefomgeving. In samenwerking met de provincie heeft de Sliedrecht door middel van een ontwerpend onderzoek inzicht gekregen in het ruimtelijk raamwerk en een mogelijke richting naar een meer gezonde leefomgeving.  Er zijn waarde volle inzichten opgedaan op gebied van gezondheid/leefstijl, recreatie/groen, klimaat/milieu, mobiliteit en voorzieningen. In 2026 willen we dit in de ruimtelijke opgaven concretiseren in voor korte-, midden- en lange termijn. Sliedrecht is meer dan een verzameling van gebouwen en straten; het is een bewegelijke gemeenschap waarin mensen wonen, werken en leven. We faciliteren hiermee dat iedereen naar vermogen mee kan doen in onze samenleving. 

Een passende ruimtelijke ontwikkeling is noodzakelijk om de preventieve structuur in de toekomst te verstevigen. En een integrale aanpak van zorg, sociaal, economie en ruimtelijke ontwikkeling is nodig om voorzieningen in stand te houden en zorg en ondersteuning te kunnen blijven bieden aan kwetsbare inwoners. In 2026 wordt de woonvisie in samenwerking opgesteld, inclusief woonzorgparagraaf (woonzorgvisie). We sluiten hiermee aan op de wet Versterking Regie Volkshuisvesting en helpt ons keuzes te maken voor ruimtelijke en sociale structuren die kwetsbare inwoners ondersteunen om zo lang mogelijk prettig thuis te wonen. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de huisartsenzorg. Samen met Drechtdokters, VGZ en de lokale huisartsen werken wij samen om de continuïteit van de huisartsenzorg voor de inwoners te borgen.

In lijn met ons Integraal Veiligheidsplan (IVP) zetten we in op; het beperken van woonoverlast en het veilig laten wonen van kwetsbare personen in de wijk. Vroegtijdige inzet op complexe situaties voorkomt escalatie. Buurtbemiddeling is een vast onderdeel van de aanpak, in samenwerking met Tablis Wonen. We zetten actief in op het voorkomen en zoveel mogelijk beperken van jeugdoverlast op overlastlocaties, zoals het Burgemeester Winklerplein en de Kerkbuurt. Bij ernstige overlast treden we handhavend op en zetten we, waar nodig, regionaal in op het aanpakken van jongerenoverlast.  Door onze regionale samenwerking versterken we de aanpak van ondermijning op bedrijventerreinen, in de automotive sector en het buitengebied.  Daarnaast is er extra aandacht voor de fysieke veiligheid waarbij de nadruk ligt op verkeersveiligheid, de gemeentelijke crisisorganisatie, de brandweerzorg, evenementenveiligheid, suswachten in de horecagebieden en toezicht en handhaving. Specifiek voor alcohol en drugs is een handhavingsplan opgesteld waarin de benodigde maatregelen en inzet van de BOA's zijn opgenomen voor 2026.

Kernopgave Veilig en Inclusief

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Kernopgave Veilig en Inclusief

We vinden het belangrijk dat inwoners voor zichzelf én voor elkaar zorgen. En wij zorgen voor een passend vangnet als er een steun in de rug nodig is. 

Om onze sociale structuur betaalbaar te houden en te kunnen blijven investeren in inclusieve en veilige buurten, hanteren we in 2026 - in lijn met het collegewerkprogramma - de volgende vier ambities:

  1. We maken werk van een veerkrachtige samenleving;
  2. We verstevigen het 'normale leven' door verbinding aan te brengen tussen gezondheid, sport, welzijn en onderwijs;
  3. We verstevigen de bestaanszekerheid en ontwikkelkansen van onze inwoners,
  4. We maken werk van veilige en veerkrachtige buurten.

Ambities

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Ambities

Ambitie 1: We maken werk van een veerkrachtige samenleving

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Ambities - Ambitie 1: We maken werk van een veerkrachtige samenleving

De ondersteuningsvragen binnen het sociaal domein blijven groeien. Dit komt onder andere door maatschappelijke ontwikkelingen zoals onder andere de dubbele vergrijzing, kansenongelijkheid en mondiale onrust.  Terwijl onze samenleving complexer wordt, nemen ook de verwachtingen toe dat veel alledaagse problemen via de professionele ondersteuning kunnen worden opgelost. Dit leidt niet alleen tot hogere kosten, maar ook tot een cultuur waarin we steeds meer zijn gaan diagnostiseren, labelen en behandelen.  

We blijven vanuit het principe positieve gezondheid investeren in een preventieve structuur om de veerkracht van onze inwoners te behouden of te vergroten. Met  een brede kijk op gezondheid en welzijn dragen we bij aan het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. En om zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Dit doen we door het principe 'normaliseren' samen met onze partners vorm te geven door een context te creëren waarin het normaal is om andere mensen te helpen, gewone problemen gewoon worden opgelost en er een passend vangnet wordt gerealiseerd voor mensen die (tijdelijk) ondersteuning nodig hebben gericht op wat op 'wat heb je nodig' en niet op 'wat heb je?'

Speerpunten

Ambitie 2: We verstevigen het 'normale leven' door verbinding aan te brengen tussen gezondheid, sport, welzijn en onderwijs

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Ambities - Ambitie 2: We verstevigen het 'normale leven' door verbinding aan te brengen tussen gezondheid, sport, welzijn en onderwijs

We willen het ‘normale leven’, zoals al omschreven onder de ambitie 'We maken werk van een veerkrachtige samenleving', verstevigen door een sterkere verbinding aan te brengen tussen gezondheid, sport, welzijn en onderwijs. Door deze verbinding kunnen we in samenhang inzetten op preventieve structuur waarin de sociale en fysieke leefomgeving onze inwoners faciliteert om een gezonde leefstijl aan te nemen en naar elkaar om te zien in inclusieve samenleving. Hiermee willen we de veerkracht van onze inwoners verstevigen en zo druk op de sociale voorzieningen af laten nemen.

Speerpunten

Ambitie 3: We verstevigen de bestaanszekerheid en ontwikkelkansen van onze inwoners

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Ambities - Ambitie 3: We verstevigen de bestaanszekerheid en ontwikkelkansen van onze inwoners

We willen dat iedereen mee kan doen naar vermogen en dat inwoners zo veel als mogelijk voor zichzelf en elkaar kunnen zorgen. Bestaanszekerheid is een belangrijke voorwaarde om mee te kunnen doen naar vermogen en voor jezelf en elkaar te kunnen zorgen. Het is ook een belangrijke voorwaarde om je als mens te kunnen ontwikkelen, en tegelijkertijd draagt (door)ontwikkeling bij aan bestaanszekerheid. Niet alleen omdat er wellicht (meer) inkomen kan worden verkregen uit werk, maar ook omdat inwoners dan meer kennis en vaardigheden hebben om hun eigen leven vorm te geven, waaronder ook financiële administratie.

Vanuit Sliedrecht en Drechtseden is er een actieve bestuurlijke bijdrage aan de VNG-commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie (PSI). Daarnaast dragen we direct bij aan bestaanszekerheid en ontwikkelkansen door uitvoering te geven aan de Participatiewet, Arbeidsmarktregio-beleid, WSW voorziening Drechtwerk (en de doorontwikkeling naar een Sociaal Leerwerkbedrijf), lokale participatieplekken en minimabeleid. Vanuit deze beleidsterreinen zetten we in op het voorzien in (aanvullend) inkomen en ontwikkeling naar werk of andere betekenis gevende dag invulling. Daarbij zetten we vanuit de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in op het voorkomen van schulden en het zo snel mogelijk en goed oplossen van schulden. Beleidsterreinen die ook bijdragen aan het versterken van bestaanszekerheid zijn de investeringen die we als gemeente doen op de gelijke ontwikkelkansen voor kinderen en jongeren en onze inzet in het bestrijden van laaggeletterdheid (het vergroten van basisvaardigheden).

Net als bij meer gemeenten in Nederland neemt het aantal inwoners dat gebruik moet maken van een participatiewet-uitkering iets toe. Dat komt enerzijds omdat de uitstroom afneemt. Inwoners die kunnen werken zijn in deze arbeidsmarkt vaak al aan het werk. Dat betekent dat de inwoners die nu nog gebruik moeten maken van een uitkering een grote(re) afstand hebben tot de arbeidsmarkt door bijvoorbeeld ziekte of beperkingen of persoonlijke omstandigheden. Het aantal (voorheen) Wajongers neemt ook gestaag toe in de participatiewet. Tegelijkertijd is er sprake van instroom door statushouders, deze zijn in hun inburgeringsperiode vaak aangewezen op een uitkering. In 2026 verordening Werk en Inkomen wordt aangepast aan de Participatiewet in Balans. 

Het Rijk wil dat gemeenten hun arbeidsmarktregio's gaan (door)ontwikkelen naar een netwerkstructuur waar alle inwoners uit de arbeidsmarktregio op een duidelijk vindbare plek terecht kunnen met al hun vragen rondom loopbaanontwikkeling en Werk. De GR sociaal geeft deze ontwikkeling vorm binnen de kaders die wij als gemeente gesteld hebben. Dit is van belang omdat een goed functionerende arbeidsmarkt bijdraagt aan ontwikkelkansen en loopbaanmogelijkheden voor al onze inwoners. Sliedrecht werkt hierin actief samen met het Regionaal Werkcentrum, het net opgerichte Talentenfonds, Every Day Heroes en Maatschappelijk Betrokken Drechtsteden.

Tot slot wordt in 2026 nieuwe vastgestelde beleid Schuldhulpverlening verder geïmplementeerd.

Speerpunten

Ambitie 4: We maken werk van veilige en veerkrachtige buurten

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Ambities - Ambitie 4: We maken werk van veilige en veerkrachtige buurten

Een wijk- en buurtgerichte aanpak kan bijdragen aan versterking van de sociale basis en leefbaarheid. Daarom is het project gestart om te komen tot buurtagenda’s. Een buurtagenda stellen we samen op met inwoners en maatschappelijke partners uit de omgeving. De gemeente Sliedrecht heeft de opdracht gegeven om het proces voor de totstandkoming van een buurtagenda te faciliteren. De gemeente ondersteunt waar nodig door middelen beschikbaar te stellen en neemt zelf deel aan het proces. 

In lijn met ons Integraal Veiligheidsplan (IVP) blijven we inzetten op veiligheid en leefbaarheid. We werken aan het beperken van woonoverlast en personen in een kwetsbare positie met de juiste begeleiding en hulp veilig te kunnen laten wonen in de wijk. Een deel van onze inwoners veroorzaakt overlast. Door vroegtijdig in te zetten op complexe situaties, kunnen overlastmeldingen, verzwaring van de problematiek en escalatie worden voorkomen. We werken vanuit een regionale aanpak woonoverlast samen met Tablis Wonen en andere partners. Buurtbemiddeling is een vast onderdeel in de eerste fase van burengerucht. Ook zij komen ook steeds vaker complexere situaties tegen in de praktijk. Met Tablis Wonen zijn prestatieafspraken gemaakt. 

Met de Aanpak Voorkomen Escalatie (AVE) willen we zo vroegtijdig mogelijk voorkomen dat complexe situaties (verder) uit de hand lopen. Het is een methodiek die richting geeft aan gecoördineerde regie op het snijvlak van zorg en veiligheid . Hierbij betrekken we onze (veiligheids)partners, zoals politie en Tablis wonen. 
Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit houdt onze aandacht. We zetten samen met onze partners actief in op overlastlocaties, zoals de winkelgebieden het Burgemeester Winklerplein en de Kerkbuurt. Waar nodig ontwikkelen we een Persoonsgerichte aanpak (PGA) in samenwerking met onze buurgemeenten. Het Integraal Preventie- en Handhavingsplan Alcohol en Drugs is geactualiseerd en wordt eind 2025 door de gemeenteraad vastgesteld. 

Er zijn diverse kanalen waar inwoners hun klachten, verdachte situaties of overlast kunnen melden. We blijven inzetten op het vergroten van de aangifte- en meldingsbereidheid. Zo komen we tot meer inzicht en de daarbij benodigde inzet om Sliedrecht nog veiliger te maken.

Kritische geluiden zijn essentieel voor de democratie en de rechtsstaat en de ruimte voor het uiten van maatschappelijk ongenoegen staat dan ook niet ter discussie. Het toenemend maatschappelijk ongenoegen, de vergroting van polarisatie en radicalisering/extremisme proberen we samen met onze veiligheidspartners, maar ook met maatschappelijke partners zoals de religieuze gemeenschappen te verminderen om zo de sociale stabiliteit te borgen. 

Omdat criminaliteit zich niet aan gemeentegrenzen houdt, is het belangrijk om krachten te bundelen om het waterbedeffect tussen de gemeenten van Drechtsteden Buiten zoveel mogelijk te voorkomen. Samenwerken is essentieel voor de inzet van (schaarse) capaciteit, om barrières op te werpen, zodat criminelen hun misdrijven niet kunnen en willen plegen in onze gemeente, maar ook niet in buurgemeenten. We blijven regionaal samenwerken via het Bestuurlijk Interventie Team (BIT) met onze partners in Drechtsteden Buiten in 2026. We versterken ook onze inzet op ondermijning op de terreinen van automotive, bedrijventerreinen en het buitengebied door sterker samen te werken in de regio. 

Agressie, geweld of intimidatie tegen bestuurders of politieke ambtsdragers is ingrijpend en onacceptabel. Bovendien ondermijnt deze vorm van agressie het functioneren van de overheid. Daarom volgt de gemeente Sliedrecht de landelijke richtlijnen waar het gaat om preventie en doen wij zo nodig aangifte en bieden wij ondersteuning en advies aan onze medewerkers, bestuurders en politieke ambtsdragers.  Daarom is afgesproken dat er een agressieprotocol wordt opgesteld voor politieke ambtsdragers. Dit protocol bevat heldere richtlijnen voor het voorkomen, signaleren en afhandelen van incidenten van agressie en intimidatie.

Opvang vluchtelingen

De richtlijn tijdelijke bescherming voor vluchtelingen uit Oekraïne is verlengd tot en met maart 2027. Samen met de andere gemeenten binnen veiligheidsregio ZHZ zorgen we voor voldoende opvangplekken en denken we na over de lange termijn scenario's voor opvang, begeleiding en ondersteuning. 

De noodopvang in het gemeentekantoor zetten we voort zolang als nodig en mogelijk is, tot uiterlijk de opening van het AZC in Sliedrecht Noord. De verwachting is dat deze in Q2 2027 zal openen. De tussenliggende periode gebruiken we om afspraken te maken met COA en andere betrokkenen over onder andere integratie, participatie, onderwijs, jeugd, veiligheid en communicatie in het plan 'opvang en omgeving'. Zo zorgen we ervoor dat we de opvang goed inbedden in de Sliedrechtse samenleving. 

Speerpunten

Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Beleidsindicatoren
Naam indicator Meest recente waarde Sliedrecht Streefwaarde
% van de inwoners dat problemen zelf of samen met bekenden (eigen sociaal netwerk) kan oplossen 90% (2021) 92%
Gemiddelde cijfer dat klanten aan de dienstverlening in het Bonkelaarhuis geven 8,6 (2025) 8,4
% huishoudens met een bijstandsuitkering 4,8 (2024) 4%
Gemiddeld cijfer dat inwoners geven voor het prettig wonen in de buurt 7,5 (2023) 7,5

Bijdrage van verbonden partijen aan dit programma

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Bijdrage van verbonden partijen aan dit programma

GR Sociaal
De GR Sociaal voert voor de Drechtstedengemeenten gedelegeerde en gemandateerde taken uit op het gebied van de sociale zekerheid. Het betreft de uitvoering van taken op het gebied van de Participatiewet, Wet sociale werkvoorziening, Wet maatschappelijke ondersteuning en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Daarnaast voert zij op basis van een dienstverleningsovereenkomst taken uit op het gebied van de Wet inburgering 2021, de ondersteuning van de gedupeerden van de toeslagenaffaire en het verstrekken van leefgeld aan Oekraïense vluchtelingen. 

Dienst Gezondheid & Jeugd (GR)
De GR Dienst Gezondheid & Jeugd bestaat uit vier organisatie onderdelen: de GGD ZHZ, Leerplicht + Voortijdig schoolverlaten (LVS) ZHZ, Veilig Thuis ZHZ en de Serviceorganisatie Jeugd (SOJ) ZHZ. Zij voert wettelijke taken uit op grond van onder andere de Wet Publieke Gezondheid, de Leerplichtwet en de Jeugdwet. De GGD ZHZ is de gemeenschappelijke dienst voor publieke gezondheid en beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid van de inwoners van Zuid-Holland Zuid. LVS ZHZ geeft uitvoering aan het handhaven van de Leerplichtwet en wetgeving op het gebied van voortijdig schoolverlaten. Het organisatie onderdeel Veilig Thuis ZHZ zet zich in voor het voorkomen en stoppen van huiselijke geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling. De Serviceorganisatie Jeugd ZHZ tenslotte draagt zorg voor het organiseren van de jeugdhulp in de regio. 

Overzicht van baten en lasten

Terug naar navigatie - Programma 1 - Samenleving - Overzicht van baten en lasten

Inburgering
Bij het product inburgering is een sterke daling te zien in zowel de lasten als de baten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de begrote lasten en baten voor de Oekraïne opvang. Naar aanleiding van de meest actuele inzichten is de begroting  gedurende het jaar bijgesteld. De bekostiging vanuit het Rijk is sterk aangescherpt. Dit leidt tot een forse daling van de baten. Vanaf 2027 zijn de lasten en baten nog niet volledig begroot.