Algemeen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Sliedrecht zet grote stappen om verantwoordelijkheid te nemen voor de uitdagingen waar wij als samenleving voor staan. Als gemeente willen wij bijdragen aan de oplossingen voor problemen die mensen in het dagelijks leven ondervinden. Samen zetten wij onze schouders eronder, als inwoners, ambtenaren én gemeentebestuur. In de Programmabegroting 2025 benoemen wij per thema hoe wij dit willen organiseren en financieren. 

De financiën op orde houden
Omdat wij voor onze inkomsten grotendeels afhankelijk zijn van het Rijk, volgen wij de ontwikkelingen in Den Haag op de voet. Daar waar nodig verwerken wij de veranderingen in onze financiële stukken. Samen met de Drechtsteden en VNG laten wij ons richting het Rijk horen voor afdoende financiering van gemeentelijke taken. Lokale lasten bewegen verantwoord mee met economische ontwikkelingen en ambities, met een extra verhoging van de OZB. Waar mogelijk maken wij leges kostendekkend. We werken aan de verbeterpunten uit het accountantsverslag en verbeteren de instrumenten waarmee we onze financiën inzichtelijk maken. Zo kunnen we bijsturen wanneer nodig en de rechtmatigheid van uitgaven verantwoorden.

Ravijnjaar 2026
Hoewel de begroting zich richt op 2025, bereiden we ons ook voor op 2026, het jaar dat bekend staat als het ‘ravijnjaar’. Dit jaar zal voor Nederlandse gemeenten financieel uitdagend zijn, omdat het oude financieringssysteem eindigt en het nieuwe pas in 2027 van start gaat. Hierdoor ontstaat er een financiële kloof van ongeveer 3 miljard euro voor gemeenten en provincies. In omliggende gemeenten zijn de ingrijpende gevolgen al zichtbaar. In de Kadernota 2026 zullen ook wij met bezuinigingsmaatregelen moeten komen. Wij zullen de raad hier periodiek in meenemen. Ook in de voorliggende begroting ramen wij al strakker en zijn wij terughoudend met nieuw beleid. Hierdoor hoeven wij in 2025 nog geen bezuinigingen door te voeren. Daarnaast doen wij een extra dotatie in de algemene reserve om daarmee zo mogelijk de pijn in de moeilijke jaren te verzachten.

Gelijke kansen: iedereen doet mee!
Wij willen dat alle kinderen gelijke kansen krijgen om zich goed te ontwikkelen. Daarom is er een zorgroute voor kinderen van -9 maanden tot 18 jaar en krijgen kinderen uit arme gezinnen hulp om mee te doen aan zwemles, sport en cultuur. Voor mensen met weinig geld biedt de gemeente hulp en advies bij financiële en juridische vragen. De gemeente let goed op signalen van geldproblemen en biedt verschillende regelingen om te helpen. Waar nodig wordt hulp geboden om beter te leren budgetteren. We zien graag dat meer mensen actief deelnemen aan de samenleving. Daarom presenteren we plannen om nog beter te ondersteunen bij het vinden van werk of vrijwilligerswerk. We willen mensen die moeite hebben om werk te vinden, nog beter helpen.

We stellen samen met inwoners, maatschappelijke partners en andere partijen wijk- en buurtagenda’s op, als opvolging van de twee dorpsgesprekken die in het najaar van 2024 zijn gehouden.

Veiliger
Om Sliedrecht veiliger te maken versterken wij toezicht en handhaving. Dit doen wij door de inzet van meer BOA’s, het Bestuurlijk Interventieteam, vrijwillige toezichtteams in Sliedrecht en via deelname aan regionale en landelijke initiatieven zoals het Regionaal Controleteam Mensenhandel (RCTM).

Economische kansen grijpen
Aan de hand van onze Economische Visie 2021-2030 versterken wij het vestigingsklimaat voor bedrijven.
Samen met bedrijven en beheerders creëren wij vitale werklocaties. Dit zijn plekken waar wij samen werken aan economische kansen en oplossingen voor duurzame energie, klimaat, gezondheid en ecologie, bereikbaarheid en een goede koppeling tussen arbeidsmarkt en onderwijs. We versterken de samenwerking met het Ondernemersfonds en Ondernemersplatform. Door het uitbreiden van de Green Deal worden bedrijventerreinen verder verduurzaamd. Met het organiseren van de techniekroute brengen wij scholieren in aanraking met technische beroepen. De Leeghwaterstraat wordt als hoofdweg van de Woonboulevard opnieuw ingericht. Voor het Burgemeester Winklerplein zijn er nieuwe kansen ontstaan voor een langverwachte herontwikkeling. Als onderdeel van de regiodeal zetten we in op maatschappelijk betrokken ondernemen om daarmee antwoord te geven op de maatschappelijke en economische opgaven. We geven daarmee de verbinding tussen het economische en sociale domein verder vorm.

Bouwen voor de toekomst
Tussen nu en 2040 komen er in Sliedrecht veel nieuwe woningen bij. Deze woningen worden vooral gerealiseerd in Sliedrecht-Noord en via binnenstedelijke herstructurering. Dit is een enorme opgave, daarom is draagvlak en participatie van groot belang. Zorgen dat de inwoners prettig en betaalbaar kunnen wonen doen wij niet alleen. We werken samen met de woningcorporatie en projectontwikkelaars. In Sliedrecht Oost starten we in 2025 met de realisatiefase van het meerjarig bouwprogramma, terwijl we in Sliedrecht Noord publiek-private samenwerkingen aangaan. Er komt extra aandacht voor flexibele woonvormen voor spoedzoekers. We ronden de woonzorgvisie af en implementeren de Omgevingswet met een Omgevingsplan.

Groen, klimaatbestendig en schoon
We bereiden ons voor op de aanleg van een groene verbinding tussen de polder en de Merwede en het realiseren van Sliedrecht Buiten voor sport en recreatie. We realiseren een groenblauwe, klimaatadaptieve buitenruimte en stimuleren inwoners en bedrijven om hetzelfde te doen. We verbeteren de openbare ruimte duurzaam en houden deze schoon en aantrekkelijk. Wij blijven actief in de strijd tegen de uitstoot van PFAS door Chemours/DuPont, met juridische stappen en ondersteuning van betrokken overheden en inwoners.

We wekken duurzame energie op met verschillende zonne-energieprojecten. We verminderen onze afhankelijkheid van gas door het verduurzamen van het warmtenet met restwarmte en geothermie, het aansluiten van huur- en particuliere woningen op het warmtenet. Daarnaast faciliteren we de ontwikkeling van een waterstofelektrolyser om industrieel aardgasverbruik te verminderen.

Beter bereikbaar
Voor de ontwikkeling van Sliedrecht Noord zijn naast een nieuwe Noord-Zuidverbinding in de vorm van een breed viaduct, infrastructurele investeringen nodig zoals de aanpak van de Stationsweg en het vergroten van de capaciteit van de Parallelweg. We werken verder aan het voorlopige ontwerp voor de gehele Noord-Zuidverbinding. We stimuleren duurzame mobiliteit met een uitgebreide laadinfrastructuur en een beter gebruik van de waterbus door first and last mile te verzorgen. De MerwedeLingelijn wordt versterkt als alternatief voor de auto via de MLL alliantie en woningbouwplannen in de spoorzone, met een kwaliteitsimpuls bij de fietsenstalling station Baanhoek uitgevoerd door ProRail. We versterken de fietsinfrastructuur en maken die veiliger door vrijliggende fietspaden op de Deltalaan en tussen de Maaslaan en Stationsweg te realiseren.

Regionale samenwerking
Sliedrecht en haar plannen staan nadrukkelijk op de kaart bij onze partners en medeoverheden. We zetten de grensoverstijgende samenwerking in de MLL alliantie en de Smart Delta Drechtsteden door, bouwen aan een samenwerkingsagenda met buurgemeenten, ondernemers en maatschappelijke partners, en ontwikkelen samen met de Drechtsteden/Smart Delta Drechtsteden een sterke propositie voor lobby richting Den Haag. We maken actief werk van het binnenhalen van subsidies en ‘deals’ door in samenwerking met het team externe betrekkingen van de Smart Delta Drechtsteden kansrijke opties te inventariseren en jaarlijks te actualiseren, een actieplan op te stellen voor kansrijke subsidies/deals, en kansen te benutten die zich voordoen met partners om ons heen, zowel vanuit de Smart Delta Drechtsteden constructie als andere samenwerkingsvormen.

Relatie tussen gemeente en inwoners
We werken samen met onze inwoners door hen via actieve participatie te betrekken bij gemeentelijke plannen. De participatieleidraad in het kader van de Omgevingswet gaan we evalueren en vernieuwen. We versterken de participatiekennis en -vaardigheden van medewerkers en ondersteunen inwoners bij maatschappelijke initiatieven. Het raadhuis wordt ontwikkeld als centrum van democratie en samenleving, met restauratie gepland vanaf 2025 en oplevering in 2026.

Om al het werk te verzetten is het belangrijk dat Sliedrecht een aantrekkelijke werkgever is die erin slaagt competente medewerkers te binden en boeien. We investeren in onze medewerkers en organisatie via ontwikkeling en opleiding, gezonde werkomstandigheden, en het creëren van een moderne en betrokken werkomgeving.

We verbeteren de dienstverlening door nieuwe afspraken vast te leggen over klantgerichtheid, responstijd, toegankelijkheid, helder taalgebruik en tijdige participatie. Om te controleren of we deze beloftes waarmaken, verzamelen en analyseren we reacties van inwoners. De afhandeling van verzoeken via Fixi gaan we verder verbeteren.

Verder met Koers 2030
Deze begroting sluit naadloos aan bij Koers 2030, onze meerjarige visie waarin we gezamenlijk de ambities, maatschappelijke opgaven, vraagstukken en strategische kaders voor de verdere groei en ontwikkeling van Sliedrecht tot 2030 hebben vastgelegd. Alle elementen van Koers 2030 zijn in deze begroting verwerkt. Vanuit deze visie presenteren wij met trots een begroting die gericht is op het verbeteren van de welvaart van onze inwoners en het toevoegen van kwaliteit aan ons prachtige dorp. Wij hopen dat u met veel plezier de volgende hoofdstukken zult lezen.

De programmabegroting 2025 op hoofdlijnen

Terug naar navigatie - De programmabegroting 2025 op hoofdlijnen

Het verloop van het financieel meerjarenperspectief vanaf de Kadernota  2025 tot de primaire begroting 2025 laat over de jaren 2025 tot en met 2028 het volgende beeld zien:

In bovenstaand overzicht is het verloop van de begrotingssaldi 2025-2028 weergegeven. Hierbij wordt aangegeven met welke raadsbesluiten en CIB's het meerjarig saldo is gemuteerd en wat de startpositie was waarmee deze begroting is begonnen. De mutaties zijn daarmee toegelicht in de betreffende documenten. De laatste wijziging is de verwerking van de Meicirculaire 2024 geweest. 

De Begroting 2025 laat voor 2025 een positief beeld zien. Vanaf het jaar 2026 is de begroting niet sluitend. Dit beeld sluit aan bij de stand van de Kadernota 2025. Bij de Kadernota 2026 en vervolgens bij de begroting 2026 worden voorstellen ter besluitvorming voorgelegd die leiden tot een sluitende meerjarenbegroting. Het uitgangspunt binnen de gemeente is om een realistische begroting op te stellen, zodat tekorten in de meerjarenraming duidelijk zichtbaar worden. Deze werkwijze is in lijn met het begrotingsadvies vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). 

Onderstaand volgt een korte toelichting op het verloopoverzicht waarbij wij de mutaties in deze begroting toelichten:

Beter Ramen
Bij het opstellen van de begroting 2025-2028 zijn alle budgetten doorgenomen en herijkt zonder dat politieke keuzes zijn gemaakt. Op basis van deze herijking is ruimte binnen de begroting ontstaan van €733.000 voor 2025 wat ook meerjarig een voordeel oplevert.  Grootste voordelen in 2025 ontstaan door het inrekenen van renteopbrengsten uit schatkistbankieren van €400.000 en het ramen van opbrengsten van €194.000 die staan tegenover het maken van de kosten van inburgering. 

Kapitaallasten
de kapitaallasten zijn bij de begroting opnieuw doorgerekend op basis van het bijgestelde MIP en de daadwerkelijke realisatie van investeringen in 2024. Doordat de investeringen in 2024 achterblijven op begroting worden de kapitaallasten in 2025 lager. Dit voordeel is verwerkt in de begroting. 

GR Sociaal
Op basis van de bijgestelde begroting vanuit GR Sociaal ontstaat een meerjarig voordeel voor onze gemeente waarbij het voordeel in 2025 €109.000 is.

Resultaat naar algemene reserve
Op basis van de uitwerking van de begroting wordt voor 2025 een positief saldo begroot van € 901.000 incidenteel. Vanwege het naderende ravijnjaar is het saldo toegevoegd aan de reserve om toekomstige tekorten en of investeringen te dekken.

Woonlasten

Terug naar navigatie - Woonlasten

Jaarlijks worden de woonlasten van de verschillende gemeenten vergeleken in een benchmark. Deze is te vinden de paragraaf lokale heffingen.  Op het moment van deze begroting ziet de ontwikkeling voor Sliedrecht voor 2025 er als volgt uit:

Met de stijging van de woonlasten van ongeveer 3,3% is de verwachting dat Sliedrecht tot de  gemeenten met lage woonlasten blijft behoren. De definitieve vaststelling van de hoogte van de heffingen en belastingen voor 2025 vindt plaats in december 2024. 

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

Programmabegroting
De programmabegroting is opgebouwd uit programma’s en paragrafen. De programma’s geven informatie over specifieke beleidsvelden. De paragrafen geven informatie over de gemeente in zijn geheel en geven diverse samenhang door de programma’s heen. Het autorisatieniveau  van de gemeenteraad voor de budgetten bevindt zich op de niveaus van de programma’s.

Programma's
Elk programma begint met de visie van het programma, daarna de inleiding, gevolgd door een toelichting op de ambities en ontwikkelingen zoals deze in het collegewerkprogramma 2022-2026 zijn vastgesteld. Daarna wordt inzicht gegeven in de wijze waarop de ambities worden gerealiseerd. Dit is dus de vertaling van de in het collegewerkprogramma opgenomen speerpunten naar de beantwoording van de concrete vraag: "Wat gaan we ervoor doen in 2025?". De ramingen van de baten en lasten zijn per product opgenomen voor zowel 2025 als de meerjarige bedragen. Tot slot worden de bijdragen van de verbonden partijen omschreven en wordt inzicht gegeven in de baten en lasten van het programma.

Indicatoren
Er zijn twee type indicatoren opgenomen. Enerzijds lokale indicatoren in de programma's welke het mogelijk maken te sturen en verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Anderzijds de verplichte indicatoren (waarstaatjegemeente.nl) welke voortvloeien uit wetgeving om trends te ontdekken en op basis daarvan nader onderzoek te doen of maatregelen te nemen. De verplichte indicatoren zijn opgenomen onder de landelijke indicatoren. 

Paragrafen
De paragrafen geven een ‘dwarsdoorsnede’ van de begroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Veel van de paragrafen zijn hierdoor een belangrijke aanvulling op de informatie over de (meerjaren)begroting. Vrijwel alle paragrafen zijn wettelijk voorgeschreven vanuit het BBV.

De paragrafen vormen de kaders die de raad voor het college stelt voor het beheer en de uitvoering van het beleid (en de begroting). De raad heeft hiermee instrumenten in handen om:
1. de beleidslijnen van de diverse onderdelen van de financiële functie vast te stellen;
2. de hoofdlijnen van de uitvoering te controleren.

Financiële begroting
De financiële begroting, bevat een aantal cijfermatige tabellen, zoals het overzicht van baten en lasten, het overzicht van incidentele baten en lasten, algemene dekkingsmiddelen, geprognosticeerde balans en de reserves en voorzieningen.

Financiële tabellen
We ronden bedragen standaard af op € 1.000, tenzij anders weergegeven. We noteren een bedrag met een V of een N, waarbij V staat voor ‘per saldo voordeel’ en N staat voor ‘per saldo nadeel’. Een V kan zowel lagere lasten als hogere baten betekenen. Een N kan zowel hogere lasten als lagere baten betekenen.