Algemeen

Koersvast vooruit: we laten het zien!

De wereld om ons heen verandert continue. De grote ontwikkelingen rondom klimaat en economie volgen elkaar in hoog tempo op. In Sliedrecht is de onzekerheid over de vervuiling met PFAS een heel direct voorbeeld van de ontwikkelingen waarmee wij worden geconfronteerd. Een gevolg van de economische ontwikkelingen is dat de financiële zorgen voor veel inwoners steeds groter zijn.

De gemeente Sliedrecht anticipeert op alle relevante ontwikkelingen om ons heen. In Koers 2030 en het College werkprogramma zijn de contouren uitgewerkt hoe Sliedrecht staat en beweegt in deze veranderende maatschappij, zodat we klaar zijn voor de toekomst. De begroting 2024 bevat voor 2024 hiervan de concrete uitwerking.  

Werken aan een veiliger en inclusief Sliedrecht: Hoe ziet dat er in 2024 uit?
We willen dat iedereen in Sliedrecht prettig en veilig kan samenleven. We hebben de ambitie om brede welvaart te realiseren voor onze huidige en toekomstige bewoners. En dat gaat niet vanzelf. Daarvoor is ambitie, vernieuwing, samenwerking en hulp van anderen nodig. Samen bouwen aan een economisch sterke regio, waar het prettig wonen, werken, studeren en leven is. Met een gezonde, groene en veilige omgeving, financiële stabiliteit, sociale verbondenheid en volop kansen voor iedereen. Binnen de regio is dat recent vastgesteld in de Groeiagenda.

We gaan samen met onze maatschappelijke partners - lokaal en regionaal –aan de slag om slimme verbindingen te maken om de zorg en sociale structuur (o.a. sport, onderwijs, welzijn en gezondheid) beter aan elkaar te verbinden, zodat we met elkaar gezondheid en een gezonde leefstijl kunnen bevorderen. Tevens zullen we door middel van (de uitwerking van) de woonzorgvisie richting geven aan de ruimtelijke ontwikkeling van Sliedrecht om nu en in de toekomst voldoende woningen en voorzieningen te hebben, zodat alle inwoners van Sliedrecht zo lang mogelijk prettig en veilig thuis kunnen blijven wonen. 

Tenslotte werken we aan meer groene buitenruimte om de wijken en buurten aantrekkelijk te maken. Dat doen we zo dat we niet alleen een groene buitenruimte hebben maar ook hitte of heftige neerslag de baas kunnen. Dat onze leefomgeving deze klimaatveranderingen aankan. We gaan bijvoorbeeld waterbergingen maken zodat regen opgevangen wordt en dat water in tijden van droogte ingezet wordt om de buurt groen en leefbaar te houden. We maken een speerpunt van een mooie buitenruimte zonder zwerfafval. Dat we daar trots op zijn kun je zien omdat de entrees van Sliedrecht herkenbaar en aantrekkelijk zijn in 2024.

Werken aan ruimtelijke vernieuwing: Hoe ziet dat er in 2024 uit?
Voor de ontwikkeling van Sliedrecht kijken we niet alleen naar 2024, maar in dit jaar zetten we de stappen om in de toekomst plannen te kunnen realiseren. Met de invoering van de omgevingswet geven we onze inwoners meer regie over hun eigen initiatief. 

Op locatie de Driehoek werken we aan verschillende duurzaamheidsinitiatieven zodat we niet alleen energie opwekken maar dat ook kunnen verwerken. Innovaties om samen met de regio ons voordeel mee te doen.

Het gebied ten noorden van de Betuwelijn is in 2024 volop in beweging. Sliedrecht Buiten, de sport en recreatievoorziening zal na jaren praten en plannen maken de eerste zichtbare stappen naar realisatie laten zien. Met de eerste stappen tot de realisatie van een AZC in Sliedrecht Noord geven we op de schaal van Sliedrecht antwoord op de mondiale vluchtelingen problematiek. Om sport en wonen in Sliedrecht Noord te kunnen realiseren werkt de organisatie door aan de realisatie van de Noord-zuid verbinding, de groene passage over de A15. 

Ook binnen de huidige contouren gebeurt het nodige. Op de locatie van het voormalige politiebureau komt een nieuwe brandweerkazerne. We werken verder aan de wegen en riolering in de Vogelbuurt. De buitenruimte op de locatie Stormrand en omgeving wordt heringericht (opgehoogd en verduurzaamd).

Werken aan een ondernemend en betroken Sliedrecht: Hoe ziet dat er in 2024 uit?
We gaan in 2024 aan de slag met de versterking van de relatie tussen de economische en toeristische as van Sliedrecht. Inwoners zien dit door niet alleen door verhalen, we pakken ook de buitenruimte aan om dit te laten zien.

Na de renovatie in 2023 is het gebouw aan Stationsweg 4 in 2024 volop in gebruik door verschillende doelgroepen. Stationsweg 4 wordt een ontmoetingsplek voor iedereen uit Sliedrecht. Iets dichter naar het gemeentekantoor starten we in 2024 met de renovatie van het raadhuis. Ook dat moet na de renovatie een ontmoetingsplek worden. Inwoners en bestuurders gaan hierover met elkaar in gesprek. Datzelfde gemeentekantoor wordt in 2024 ook verbouwd, zodat er een toekomst bestendige huisvesting wordt gerealiseerd voor het ambtelijk apparaat.

Een slagvaardige organisatie: Welk resultaat zien we in 2024?
De gemeente Sliedrecht hecht aan een open bestuur, verbonden met onze inwoners, bedrijven, verenigingen en instellingen. Vanuit de visie op Dienstverlening gaan we in 2024 op een gestructureerde wijze de dienstverlening ontwikkelen. In de verschillende projecten werken we met de participatieleidraad en weten inwoners welke mogelijkheden er zijn om inspraak te hebben. 

Koers 2030 kunnen we alleen realiseren door onze organisatie en daarmee onze mensen de gelegenheid te geven om goed en efficiënt te kunnen laten werken. De afgelopen jaren is geïnvesteerd in de organisatie. Dat werpt in de huidige arbeidsmarkt ook de vruchten af. Stap voor stap komt de basis steeds verder op orde. Daarmee kunnen we in 2024 de stap zetten naar een Dienstverleningsvisie en duidelijke beloften aan onze inwoners. Beloftes die we maken op het gebied van afhandeling van vragen en meldingen. 

Een begroting kan niet zonder ook een financiële blik vooruit te werpen. We staan er financieel goed voor. Wanneer we kijken naar de meerjarenbegroting, dan sluiten 2024 en 2025 positief. In 2026 daalt de bijdrage van het Rijk (ravijnjaar), waardoor er een tekort ontstaat en er ook in Sliedrecht een uitdaging is. Samen met andere gemeenten verwachten we dat het Rijk nog met oplossingen komt voor 2026. We bereiden ons voor op aanvullende oplossingen, zodat we keuzen kunnen maken als het Rijk zijn verantwoording niet neemt.

Het verloop van het financieel meerjarenperspectief vanaf de Kadernota  2024 tot de primaire begroting 2024 laat over de jaren 2024 tot en met 2027 het volgende beeld zien:

Verloop Saldo

In het verloopoverzicht van het saldo is het Raadhuis opgenomen. Besluitvorming hierover vindt plaats in de raad van 10 oktober 2023. Om een zo actueel mogelijk begrotingsbeeld te presenteren,  is ervoor gekozen om vooruitlopend op de besluitvorming de financiële gevolgen in het verloopoverzicht op te nemen. De begrotingswijziging van de financiële gevolgen wordt verwerkt na besluitvorming. Hierdoor wijken de tabellen met daarin het begrotingssaldo opgenomen af in de rest van het boekwerk. 

De Begroting 2024 laat in de jaren 2024 en 2025 een positief beeld zien. Vanaf het jaar 2026 is de begroting niet sluitend. Dit beeld sluit aan bij de stand van de Kadernota 2024. Bij de Kadernota 2025 en vervolgens bij de Kadernota 2026 worden voorstellen ter besluitvorming voorgelegd die leiden tot een sluitende meerjarenbegroting. Het uitgangspunt binnen de gemeente is om een realistische begroting op te stellen, zodat tekorten in de meerjarenraming duidelijk zichtbaar worden. Deze werkwijze is in lijn met het begrotingsadvies vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). 

Onderstaand volgt een korte toelichting op het verloopoverzicht van het saldo:

Raadhuis
In het initieel voorstel (08-02-2022) is uitgegaan van een benodigd krediet van € 3,28 mln. Naar aanleiding van het definitief ontwerp is duidelijk geworden dat het krediet niet toereikend is. Het benodigd krediet bedraagt € 4,96 mln. Met het ophogen van het krediet nemen ook de kapitaallasten (rente + afschrijving) toe. Voor een deel van deze lasten is dekking in de begroting aanwezig. Het deel wat niet gedekt is en dus ten laste komt van het begrotingssaldo vanaf 2025 bedraagt 100K.

Meicirculaire 2023
U bent in juni 2023 middels een college informatiebrief geïnformeerd over de effecten uit de meicirculaire 2023. Zoals in deze brief beschreven worden de effecten 2024 en verder verwerkt in de Begroting 2024.   

Verbonden Partijen
Bij het opstellen van de Kadernota 2024 is de Begroting 2024 van de verbonden partijen aangehouden. In het proces naar het opstellen van de gemeentelijke begroting is er vanuit de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid een extra claim van 144K ontvangen. Deze claim bestaat voornamelijk doordat de werkelijke CAO veel hoger ligt dan de CAO waar rekening mee is gehouden in de begroting. Daarnaast is er abusievelijk een fout gemaakt in de berekening van de benodigde indexering inzake de SOJ, GR Sociaal en DGJ. Dit resulteert in een tekort van circa 200K. 

Subsidies
In de Kadernota 2024 is 300K beschikbaar gesteld voor het ophogen van de subsidies binnen het Sociaal Domein. Bij het opstellen van de Begroting 2024 is geconstateerd dat dit bedrag door indexaties (CPI September 2023 +3,1%) en CAO ontwikkelingen (CAO Social Work +13%) niet 350K moet zijn maar 650K. Er ontstaat een tekort van 350K. Dit bedrag kan voor 200K structureel binnen de huidige budgetten van de begroting worden opgevangen. Het resterende bedrag van 150K wordt in 2024 en 2025 gedekt uit de Brede SPUK voor het Gezond en Actief Leven Akkoord. Dit bedrag voldoet aan de voorwaarden van deze regeling. In 2026 en 2027 komt het tekort ten laste van het begrotingssaldo.  

Stelpost energie
In de Begroting 2024 is een stelpost reservering hogere energiekosten van 750K opgenomen. Uit een analyse (huidige tarieven en verbruik) blijkt dat deze stelpost incidenteel verlaagd kan worden met 250K. Er resteert na verwerking nog een stelpost van 500K.   

Technische wijzigingen
Bij het opstellen van de begroting zijn diverse processen doorlopen, hierbij ontstaan verschillen. Deze verschillen kennen geen inhoudelijke oorzaak (de activiteiten blijven gelijk), maar een technische. Dit betreffen onder andere de verwerking van indexatie, kapitaallasten en lonen- en salarissen.

Jaarlijks worden de woonlasten van de verschillende gemeenten vergeleken in een benchmark. Deze is te vinden de paragraaf lokale heffingen.  Op het moment van deze begroting ziet de ontwikkeling voor Sliedrecht voor 2024 er als volgt uit:

Met de stijging van de woonlasten van ongeveer 6,4% is de verwachting dat Sliedrecht tot de  gemeenten met lage woonlasten blijft behoren. De stijging is mede het gevolg van de aanvullende OZB-verhoging waartoe de raad bij de begroting 2023 (eerste begrotingswijziging collegewerkprogramma) heeft besloten.  De cijfers die hier genoemd worden zijn indicatief en gebaseerd op actuele informatie. De definitieve vaststelling van de hoogte van de heffingen en belastingen voor 2024 vindt plaats in december 2023. 

Programmabegroting
De programmabegroting is opgebouwd uit programma’s en paragrafen. De programma’s geven informatie over specifieke beleidsvelden. De paragrafen geven informatie over de gemeente in zijn geheel en geven diverse dwarsdoorsneden door de programma’s heen. Het autorisatieniveau van de gemeenteraad voor de budgetten bevindt zich op de niveaus van de programma’s.

Programma's
Elk programma begint met de visie van het programma, daarna de inleiding, gevolgd door een toelichting op de ambities en ontwikkelingen zoals deze in het collegewerkprogramma 2022-2026 zijn vastgesteld. Daarna wordt inzicht gegeven in de wijze waarop de ambities worden gerealiseerd. Dit is dus de vertaling van de in het collegewerkprogramma opgenomen speerpunten naar de beantwoording van de concrete vraag: "Wat gaan we ervoor doen in 2024?". De ramingen van de baten en lasten zijn per product opgenomen voor zowel 2024 als de meerjarige bedragen. Tot slot worden de bijdragen van de verbonden partijen omschreven en wordt inzicht gegeven in de baten en lasten van het programma.

Indicatoren
Er zijn twee type indicatoren opgenomen. Enerzijds lokale indicatoren in de programma's welke het mogelijk maken te sturen en verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Anderzijds de verplichte indicatoren (waarstaatjegemeente.nl) welke voortvloeien uit wetgeving om trends te ontdekken en op basis daarvan nader onderzoek te doen of maatregelen te nemen. De verplichte indicatoren zijn opgenomen onder de landelijke indicatoren. 

Paragrafen
De paragrafen geven een ‘dwarsdoorsnede’ van de begroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Veel van de paragrafen zijn hierdoor een belangrijke aanvulling op de informatie over de (meerjaren)begroting. Vrijwel alle paragrafen zijn wettelijk voorgeschreven vanuit het BBV.

De paragrafen vormen de kaders die de raad voor het college stelt voor het beheer en de uitvoering van het beleid (en de begroting). De raad heeft hiermee instrumenten in handen om:
1. de beleidslijnen van de diverse onderdelen van de financiële functie vast te stellen;
2. de hoofdlijnen van de uitvoering te controleren.

Financiële begroting
De financiële begroting, bevat een aantal cijfermatige tabellen, zoals het overzicht van baten en lasten, het overzicht van incidentele baten en lasten, algemene dekkingsmiddelen, geprognosticeerde balans en de reserves en voorzieningen.

Financiële tabellen
We ronden bedragen standaard af op € 1.000, tenzij anders weergegeven. We noteren een bedrag met een V of een N, waarbij V staat voor ‘per saldo voordeel’ en N staat voor ‘per saldo nadeel’. Een V kan zowel lagere lasten als hogere baten betekenen. Een N kan zowel hogere lasten als lagere baten betekenen.